Her yıl üretilen 300 milyon tondan fazla üretilen petrole dayalı sentetik plastiklerin %30’u paketleme malzemesi olarak kullanılıp, bunlar çöpe atıldığı takdirde atık olarak depolama alanlarında son bulmaktadır.
Doğada son bulan atıkların biyobozunmasının gerçekleşmesi için topraktaki organizmaların yapısı ve çevre etkisi önem taşır. Mısır, bezelye, bitkisel yağ veya mikrobiyata gibi yenilenebilir hayvansal ve bitkisel kaynaklardan üretilen plastiklere, doğada çözünmeleri daha kolay gerçekleştiği ve zararsız olduğu için Biyobozunur Plastik denir. Biyobozunur plastik ambalaj malzemelerinden üretilen ürünlerin küresel ısınmaya sebep olan sera gazı salınımı oranı oldukça azdır. Bu nedenle ABD ve AB ülkelerinde toprakta eriyebilen bu plastik ambalaj malzemelerinin kullanımı artmaktadır. Biyobozunur plastikler, toprakta 1-6 ay gibi kısa bir süre içerisinde çürüyüp doğaya karışmaktadır.
Görselde yer alan ürün: Shell Vazo
Neden PLA?
PLA, doğada bulunan bakteri, mantar, alg, maya ve diğer mikroorganizmların etkisi ile çözünebilen yapıdadır. PLA’yı tüketen bu mikroorganizmalar, enerji kazanırken doğaya karbondioksit, nitrojen, su, tuzlar, mineraller ve organik bileşikler gibi faydalı atıklar bırakarak çevreye zarar vermediği gibi fayda bile sağlamaktadır. Yani böylece, doğa ürettiğini tekrar kendisi yokedebilir.
Günümüzde halen plastiğin ham maddesi olarak en çok kullanılan PET(polietilentereftalat), biyobozunmadan ziyade bir kimyasal reaksiyonun sonucu doğada parçalanır. Ortaya çıkan parçacıklar ise uzun yıllar doğada kalır. Bu tür parçalanma atık sorununa bir çözüm olmaktan ziyade, daha çok gözle görünür kirleticilerin, görünmez parçacıklara dönüşmesinden başka bir şey değildir. Bu nedenle PLA’nın plastik üretiminde yoğun olarak kullanılması doğa için önem taşımaktadır.
Ayrıca günümüzde geri dönüşümden üretilen plastik materyellerin kullanım alanlarının daraldığı ve üretilen ürünlerin kalitesinin insan sağlığı açısından düştüğü bilinmektedir . Fakat PLA’nın çok daha basit işlemlerden geçirilerek geri dönüşümünden sonra, kullanım alanı açısından herhangi bir kayba uğramadığı ve malzeme olarak bir kalite düşüşü olmadığı bilinmektedir.
Buna ek olarak, yapılan araştırmalara göre biyolojik plastik üretiminde geleneksel plastik üretimine göre %65 enerji tasarrufu sağladığını belirlenmiştir. Sonuç olarak, çeşitli bakteri ve özellikle soya yağından üretilen biyo-plastiklere göre avantajı oldukça fazladır.
Görselde yer alan ürünler: Knob Vazo, Form Dekoratif Obje , Tau Vazo
PLA’nın Kullanım Alanları
PLA uzun zamandır, tıbbi uygulamalar için kullanılagelmiştir ve son zamanlarda gündemde olan 3 boyutlu yazıcılar ile yapılan üretimlerde de kullanılan PLA’nın önemi her geçen gün artmaktadır. Ancak son yıllarda bu ham maddenin satış fiyatlarının da düşmesiyle beraber tüm plastik ürünlerin üretimi bakımından öne çıktığı gözlenmektedir. Dolayısıyla ambalaj malzemeleri, plastik poşetler, ziraatte kullanılan film örtüleri, çeşitli ofis ürünleri gibi çok çeşitli ürünlerin ham maddesi olarak kullanılabilir.
Sonuç olarak, doğal maddelerden üretilen plastikler, toprağa bırakılınca bakteriler tarafından salgılanan enzimlerle çözündürerek çevre dostu küçük moleküllere, karbondioksit ve suya dönüştürmektedir.
Yazı & Kaynak;